İklim çöküşüyle beraber, Antarktika’daki buz sahanlığının %40’ından fazlası küçüldü.
İklim çöküşüyle beraber Antarktika’daki buz sahanlığının %40’ından fazlası 1997’den bu yana küçüldü ve neredeyse yarısı ‘iyileşme’ belirtisi göstermedi. Leeds Üniversitesi’ndeki bilim insanlarının yeni çalışmasına göre, Antarktika’daki 162 buz kütlesinden 71’i son 25 yılda boyut olarak küçülüp, okyanusa toplamda 7.5 trilyon ton tatlı su saldı. Antarktika’nın batı yakasındaki ılık su, buzları eritirken, doğudaki buz sahanları ya aynı kaldı ya da su daha soğuk olduğu için büyüdü. Buzulların küçülmesi denize daha fazla miktarda tatlı su salınmasına neden olurken, bu durum Güney Okyanusu’nun akıntılarını bozabilir. 25 yıllık dönemde okyanusa salınan tatlı su, dünya çapında ısı ve besin taşıyan okyanus akıntılarını etkiliyor. Bilim insanları ise, buz kaybının iklim krizinin bir sonucu olduğuna inanıyor çünkü doğal çeşitlilik döngüsünün bir parçası olsaydı daha fazla buz yeniden büyüyecekti.
Tarım arazileri ve ormanlık alanlar madenlere kurban ediliyor
Cumhuriyet’ten Şeyda Öztürk’ün haberine göre, yaşam savunucularının ve uzmanların tüm uyarılarına karşın tarım arazileri ve ormanlık alanlar madenlere kurban ediliyor. Doğal ve tarihi alanlarını korumaya çalışan yurttaşlar soluğu yargıda alıyor. Ancak çoğu proje için açılan davalar sonuçsuz kalıyor. Bazılarında ise dava süreci devam ederken doğada telafisi mümkün olmayan tahribata başlanıyor. 2023 içerisinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 635 maden projesine onay verdiği gündeme gelmişti. Bakanlık, son iki ay içerisinde 224 projeye daha onay verdi ve bu sayı 859’a yükseldi. Bakanlık, 824 proje için ‘Çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) gerekli değil’ derken, 35 proje için de ‘ÇED olumlu’ kararı verdi. Bu yıl sadece dokuz proje reddedildi. Muğla Milas’taki Akbelen Ormanı’nın 760 dönümlük bölümü, özel bir şirketin termik santraline kömür sağlanması için kesildi. Yıllardır bölgeyi korumak için çaba gösteren başta köylüler olmak üzere birçok kişi dava açtı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye'de 20 binin üzerinde yeri maden ruhsat alanı ilan etti. Bunların %12'si maden işletme ruhsatı almış; bir bölümü çalışıyor; kalan %88 için ise peyderpey ihaleler açılıyor. Bu yıl açılan ihalelerde 351 ruhsat alanı için teklif veren çıkmamış. Özendirmek için ÇED koşulu aranmayacağı, itirazların her türlü idari önlemle bastırılacağı güvenceleri verildiği iddia ediliyor. Ne yazık ki Akbelen’de olduğu gibi köylülerin karşısına askerin çıkarıldığı sayısız örnek var.
Validebağ koru kaldı
İstanbul'un Üsküdar ilçesinde bulunan ve 1. derece sit alanı olan Validebağ Korusu için çıkartılan imar planları ile sevindiren bir karar daha çıktı. İptal edilen imar planlarına ilişkin karara yönelik yapılan başvuru, İstanbul Bölge İdare Mahkemesi tarafından reddedildi. Kararı avukat Onur Cingil duyurdu. Cingil, mahkeme kararını paylaşarak, şunları kaydetti, "Güne güzel bir haberle başlayalım. Validebağ Korusu'nu talana açacakken iptal ettirdiğimiz imar planlarına ilişkin karara yapılan başvuru İstanbul Bölge İdare Mahkemesi tarafından reddedildi. Validebağ yine koru kaldı. Yaşamı katletme çabalarına artık son ver Üsküdar Belediyesi ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı.”
Deniz çayırları yayılım gösteriyor
Anadolu Ajans’da (AA) yer alan habere göre, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı ve deniz biyoloğu Prof. Dr. Ergün Taşkın, Türkiye’de deniz çayırlarının en yoğun olduğu Ege Denizi kıyılarında, sonrasında ise sırasıyla Akdeniz kıyıları, Marmara Denizi ve Karadeniz’de yayılım gösterdiğini söyledi. Prof. Dr. Taşkın şunları söyledi, “Başta küresel ısınma olmak üzere, yabancı türler, yabancı türlerin bunları otlama yoluyla tüketmesi, artan kirlilik, evsel ve endüstriyle atıklar, balıkçılık, dip trolüyle avlanma, günübirlik yat turizmiyle üzerlerine atılan çapalar ciddi şekilde etkiliyor. Ayrıca, suda artan bulanıklık, ışığı keserek oksijen üretmelerini ve sağlıklı gelişmelerini de engelliyor.”
Bodrum’da susuzluk sorunu büyüdü
Tüm dünyada büyüyen kuraklık sorunu Muğla’nın Bodrum ilçesinde ciddi sorunları beraberinde getirdi. Kuraklık yanında aşırı yapılaşma, plansız büyüme ve büyük kentlerden binlerce kişinin göçüyle susuzluk sorunu büyüdü. Son çare kuruyan iki barajın son suyunu pompayla çekmek. Uzmanlar ise bu kararın yeni sorunları beraberinde getireceğinden endişeli. Bodrum'u besleyen ancak kuraklık nedeniyle dibi gören Mumcular ile Geyik Barajlarının devre dışı kalmasıyla, ilçede 10 gündür su kesintisi yaşanıyor. Muğla Su ve Kanalizasyon İdaresi (MUSKİ) yetkililerinin her iki barajdaki 'ölü hacim' olarak nitelendirilen su seviyesinin pompalar ile çekileceğini, bu yöntem ile Bodrum'a su verileceğini duyurdu. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Su Kaynakları Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ceyhun Özçelik, kış yağışlarının gelmesi ile bu olumsuz etkilerin biraz azalacağını umduğunu ifade ederek acil ve kalıcı önlem için çağrı yaptı. Bunun için arzla beraber su talep yönetimi de önem taşıyor. Yağmur suyu hasadı ve gri su sitemleri en önemli yönetim araçlarından biri.
